Ангилал: Онцлох мэдээ

Төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр Монголд анх удаа М-Си-Эс Кока-Кола ХХК-ийн Үйлдвэрийн цэвэрлэсэн хаягдал усыг Амгалан дулааны станц ТӨХК-ийн технологийн хэрэгцээнд дахин ашиглаж эхэллээ. Ингэснээр Амгалан Дулааны Станц ТӨХК нь төрийн өмчийн станцууд дундаа ногоон шийдэл нэвтрүүлсэн анхны станц болж, Улаанбаатар хотын эрчим хүч, усны менежментийн салбарт шинэ шат ахисан түүхэн үйл явдал тохиож байна. Энэхүү төслийг Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамны хүсэлтээр Дэлхийн Банкны “2030 Усны Нөөцийн Бүлэг” нь 2020-2024 онд БНСУ-ын Ногоон хөгжлийн итгэлцлийн сангийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлж, дулааны станцын технологийн хэрэгцээнд тус компанийн Үйлдвэрийн цэвэрлэсэн хаягдал усыг ашиглах боломжтой болохыг баталгаажуулан тогтоож байжээ.

 

 

Уг хоёр байгууламжийн хооронд 2.5 км зайтай бөгөөд усыг нийлүүлэхийн тулд М-Си-Эс Кока-Кола компани 3.5 тэрбум төгрөгийн өөрийн хөрөнгө оруулалтаар шугам хоолой, нэмэлт тоног төхөөрөмж суурилуулан Амгалан дулааны станц ТӨХК-д шууд хүлээлгэн өгч буй аж.

 

Амгалан дулааны станц ТӨХК нь Улаанбаатар хотын зүүн бүсийн хэрэглэгчдийг дулаанаар хангадаг ганц эх үүсвэр бөгөөд 9-р сарын 15-ны өдрөөс 5-р сарын 15-ны хооронд М-Си-Эс Кока-Кола ХХК-иас технологийн хэрэгцээний усны 40 хувиа ийнхүү авах юм. Энэ нь нийт 120.000 метр куб ус байх бөгөөд жил бүр 600 мянган хүний нэг өдрийн усны хэрэглээтэй дүйцэхүйц газрын доорх усны нөөцийг хамгаалах ач холбогдолтой түншлэл болж байна.

 

 

Тус станцын хувьд өөрийн технологийн хэрэгцээний хаягдал усаа үйлдвэрлэлийн шат дамжлагад эргүүлэн ашигладаг байсан бол үүн дээр нэмээд гадны эх үүсвэрээс буюу М-Си-Эс Кока-Кола компанийн цэвэрлэсэн хаягдал усыг хэрэглэдэг болсноор технологийн хаягдал усгүй жишиг станц болж байна.

 

 

Харин М-Си-Эс Кока-Кола ХХК-ийн хувьд Монгол улсын “Усны элч” байгууллага бөгөөд байгальд ээлтэй үйлдвэрлэл эрхлэх бодлогын хүрээнд хүнсний салбарт анхдагч болж Үйлдвэрийн хаягдал ус цэвэрлэх байгууламжаа 2010 онд ашиглалтад оруулж байжээ. Түүнээс хойш үйлдвэрлэлийн бүхий л явцад ашигласан усаа мембран био-риактор технологиор 99 хувь цэвэрлэж, ундны уснаас бусад зориулалтаар байгууллагуудад үнэ төлбөргүй нийлүүлж байна.

 

УСНЫ МЕНЕЖМЕНТИЙН САЛБАРТ НОГООН ШИЙДЭЛ НЭВТРҮҮЛСЭН ТҮҮХЭН ҮЙЛ ЯВДАЛ ТОХИОЖ БАЙНА

 

Ийнхүү үйлдвэрийн цэвэрлэсэн хаягдал усыг дахин ашиглах замаар Улаанбаатар хотын зүүн бүсийн хэрэглэгчдийг дулаанаар хангах шийдэл нь хаягдалгүй эдийн засгийн замаар ногоон хөгжлийг бий болгох байгаль орчин, нийгмийн эрүүл мэнд, тогтвортой хөгжлийн олон эерэг үзүүлэлтийг авчирж буй болохыг талууд онцолж байна.

 

Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ш.Батбаяр: Засгийн газрын зүгээс гадаргын усны хэрэгцээг нэмэгдүүлэх, усыг дахин ашиглах чиглэлээр онцгой анхаарч ажиллаж байгаа. Гүний усны нөөц багасч буй энэ цаг үед хувийн хэвшил өөрийн хөрөнгө оруулалтаар хэрхэн төртэй хамтран, төр хувийн хэвшлийн түншлэл бий болгож болдгийг харуулсан хоёр байгууллагад талархал илэрхийлж байна. Амгалан дулааны станц ТӨХК өдөрт 500 м.куб газрын доорх усны нөөцийг хамгаалан хэмнэж, дахин ашиглаж байгаа нь байгалийн нөөцийг хамгаалах чиглэлд тун сайшаалтай үйл явдал юм. Цаашид энэхүү технологийг олон салбарт авч хэрэгжүүлж, бусад хувийн хэвшил маань үүнээс үлгэр дууриалал авч оролцоогоо нэмэгдүүлэхийг уриалж байна.

 

Эрчим хүчний яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б. Ерэн-Өлзий: Өнөөдөр бид Монгол улсын эрчим хүчний салбарт төр, хувийн хэвшил, олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагын хамтын ажиллагааны хүрээнд Амгалан дулааны станцын технологийн хэрэгцээнд хаягдал усыг ашиглаж, газрын доорх усны нөөцийг нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлж байна. ЭХЯ-аас эрчим хүчний хэмнэлттэй, үр ашигтай, байгаль орчинд ээлтэй технологийг нэвтрүүлэх үйл ажиллагаа дэмжин ажиллаж байгаа. Амгалан дулааны станц нь Улаанбаатар хотын төвлөрсөн дулаан хангамжийн хэрэглээний 13 хувийг хангадаг Улаанбаатар хотын зүүн бүсэд байрладаг эрчим хүчний томоохон эх үүсвэр юм. Эрчим хүний салбарын бодлогын тэргүүлэх зорилгын нэг бол хамгийн хүйтэн нийслэл хот болох Улаанбаатар хотын хэрэглэгчдийг найдвартай, тасралтгүй дулааны эрчим хүчээр хангах явдал юм. Энэ бол зөвхөн эдийн засгийн өсөлт, хөгжил төдийгүй, ард иргэдийн амь нас, эрүүл мэндийн баталгаа билээ.

 

Усны газрын дарга З.Батбаяр: Улаанбаатарчууд суурин амьдралд шилжсэнээс хойш түүхэндээ анх удаа хаягдал усыг эргэлтэд оруулж, бидний амьдралд шинэ хуудас нээгдлээ. Тиймээс миний хувьд өнөөдөр шинэхэн хүүгээ өлгийдөн авч буй аав шиг баярлаж байна. Учир нь М-Си-Эс Кока-Кола компанийн цэвэрлэсэн хаягдал усыг Амгалан дулааны станцын технологийн хэрэгцээнд ашигласнаар өрх бүр тухтай амрах боломж бүрдэж, цаашлаад Улаанбаатар хотын усан хангамжийн тогтвортой байдал бодитоор сайжирч буй юм. Хаягдал усыг нөөц болгон ашиглаж буй энэхүү жишиг нь зөвхөн хоёр байгууллагын хамтын ажиллагаа төдий бус, ирээдүй үеийн мянга мянган хүүхдийн ундны усны баталгааг хамгаалж буй хэрэг. Тиймээс уг төслийг амжилттай хэрэгжүүлсэн оролцогч талууд, бүх хүнд чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье.

 

“Амгалан дулааны станц” ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал М.Мөнхөө: Нэг талдаа цэнхэр алт болсон цэвэр цэнгэг усны нөөцийг хэмнэх, хүрээлэн буй орчны бохирдлыг бууруулах, нөгөө талдаа хаягдалгүй эдийн засаг, ногоон хөгжлийн зорилтыг хангасан олон талын ач холбогдолтой төслийн нээлтийг өнөөдөр хийж байгаадаа талархалтай байна. Уг төслийн ТЭЗҮ боловсруулах зардлыг БНСУ-ын Ногоон хөгжлийн итгэлцлэлийн сангаас санхүүжүүлсэн бол, хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын 3.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг М-Си-Эс Кока-Кола компани нийгмийн хариуцлагын хүрээнд сэтгэл гаргаж, бүрэн санхүүжүүлсэн бөгөөд улсын төсвөөс зардал гараагүй болохыг онцлон хэлэх нь зүйтэй.

 

М-Си-Эс Кока-Кола ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Л.Мягмаржав: Миний бие Дэлхийн банкны дэргэдэх “2030 Усны нөөцийн бүлэг”-ийн ажлын зөвлөлд есөн жилийн хугацаанд ажилласан. Өнөөдөр Улаанбаатар хотын зүүн бүсийн дулаан хангамжид усны асуудал чухал байгаа энэ цаг үед хувийн хэвшил нь манлайлж, төр нь дэмжлэг үзүүлэх жишгээр төр хувийн хэвшлийн нэгэн жишгийг бид тогтоож чадлаа. Энэ хамтын ажиллагааны үр дүнд хаягдалгүй тойрог эдийн засгийг бий болгож, 3R буюу усны хэрэглээг бууруулах, хэрэглэсэн усаа цэвэрлэх, цэвэрлэснээ дахин ашиглах зарчмыг бодитоор хэрэгжүүлж байгаа юм.

 

Цэнгэг усны хүрээлэнгийн Удирдах зөвлөлийн дарга, доктор Д.Доржсүрэн: Энэхүү төсөл нь Монгол Улсын усны нөөцийн аюулгүй байдлыг хангах, засаглалыг бэхжүүлэх чухал санаачилга боллоо. Шинжлэх ухаанд суурилсан судалгаа, оновчтой шийдэл, олон талын оролцоо, түншлэлд суурилсан хамтын ажиллагааны үр дүнд төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр ногоон шийдэл амжилттай хэрэгжлээ. Дэлхий нийтэд тулгамдаж буй цэнгэг усны хомсдолын нөхцөл байдалд эрчим хүчний салбарт хаягдал усыг дахин ашигласан энэ туршлага цаашид Монгол улсын хэмжээнд түгэн дэлгэрнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Байгаль орчноо хамгаалж, хойч үедээ үнэт нөөцийг өвлүүлэх санаачилгыг бодит ажил хэрэг болгосон та бүхэнд чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье.

 

 

Дашрамд дурдахад, М-Си-Эс Кока-Кола компани нь үйлдвэрийн технологийн үйл ажиллагаанаас гарсан бохир усыг
• MNS 4943 : 2015 стандарт “Хүрээлэн буй орчинд нийлүүлэх усны чанарын шаардлага”
• MNS 6734 : 2018 стандарт “Дахин ашиглах цэвэрлэсэн ус, техникийн ерөнхий шаардлага”-д нийцүүлж цэвэршүлдэг аж.
Энэхүү ус нь загас амьдарч болохуйц түвшинд хүртэл цэвэршсэн байдаг бөгөөд зам талбайн цэвэрлэгээ, ногоон байгууламж, цэцэрлэгт хүрээлэнгийн усалгаа зэрэгт ашиглагддаг. Цаашид үйлдвэрийн цэвэрлэсэн хаягдал усны хэрэглээг нэмж, гүний усны нөөцийг хамгаалахын тулд М-Си-Эс Кока-Кола компаниас 5-р сарын 15-аас 9-р сарын 15-ны хооронд байгууллагууд ус авах бүрэн боломжтой аж.

 

М-Си-Эс Кока-Кола компани хуванцар дахин боловсруулалтын талаар мэдлэг, боловсрол олгох шинэ санаачилга бүхий “Recycle Me Interactive Hub” танин мэдэхүйн явуулын төвийг энэ оны 6-р сараас ажиллуулж эхэлсэн билээ. Тэгвэл өнгөрсөн хугацаанд нийслэл хотын хөдөлгөөн ихтэй 10 гаруй байршилд, 60,000 иргэнд хуванцар дахин боловсруулахын ач холбогдлыг танилцууллаа.

 

“Recycle Me Interactive Hub” танин мэдэхүйн явуулын төв нь иргэдийн оролцоот буюу интерактив байдлаар хуванцар дахин боловсруулах явцыг бодитоор мэдрэх, туршиж үзэх боломж олгосон юм. Тухайлбал, иргэд “Ти Эм Эл Пластик” үйлдвэрээр виртуал орчинд зочлох, хуванцар савны амьдралын мөчлөг, ус, ундааны савнаас дахин төрсөн байгальд ээлтэй бүтээгдэхүүнтэй танилцах, хуванцар дахин боловсруулах явцад өөрийн биеэр оролцох зэргээр 10 алхамт үйлдэл хийсэн.

 

“Recycle Me Interactive Hub” явуулын төвийн дотор тохижилтод манай компани Шангри-Ла Моллд танилцуулж байсан тогтвортой хөгжлийн биет тайлангаа дахин ашигласан юм. Түүнчлэн 3R (Reduce, Reuse, Recycle) буюу байгаль орчны чиглэлд баримталдаг бодлогын дагуу нарны эрчим хүчийг цахилгаан эрчим хүч болгон хувиргах нарны эх үүсгүүр суурилуулсан эко машин гэдгээрээ онцлог юм.

 

 

Монгол улсад жилд 20 орчим мянган тн ус, ундааны хуванцрын хаягдал үүсдэг гэсэн тоон судалгаа бий. Өнгөрсөн жил үүний 56 хувийг “Ти Эм Эл Пластик” үйлдвэр цуглуулж, дахин боловсруулжээ. Тиймээс энэхүү танин мэдэхүйн явуулын төвөөр дамжуулан олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлж, байгальд ээлтэй хандлагыг түгээн дэлгэрүүлэх, иргэдэд хуванцрыг зөв ангилан ялгаж, зориулалтын саванд хийх дадал суулгах нөлөөллийн ажлыг М-Си-Эс Кока-Кола компани, “Ти Эм Эл Пластик” үйлдвэр хамтран хэрэгжүүлсээр байна.

 
Youtube link: https://youtu.be/ELMVtH7-6w4?si=FZkEff4kFQmw800q

 

Дашрамд дурдахад, М-Си-Эс Кока-Кола компанийн нийгмийн хариуцлагын гол ажил болох түүхий эдээс эцсийн шат хүртэл дэлхийн чанар, стандартын дагуу Монголд 100% дахин боловсруулсан хуванцар савлагаатай бүтээгдэхүүн ирэх оны эхээр худалдаанд гарах юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар зохион байгуулж буй “Цэнхэр Алт” усны салбарын үндэсний чуулганд “М-Си-Эс Кока-Кола” компани оролцож, олон нийтэд Усны үр ашиггүй хэрэглээг бууруулах хөтөлбөрийн талаар мэдээлэл өглөө.

 

Бид тус хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр усны зарцуулалтыг 29 хувиар бууруулаад байна.

 

Нэг литр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд хоёр литр ус зарцуулж буй нь:

• Монгол улсын нэгж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд зарцуулах усны нормоос зургаа дахин бага үзүүлэлт төдийгүй
• Үйл ажиллагаа явуулж буй бүсийн хэмжээнд (Хонконг, Макао, Тайвань, Монгол улс) усны үр ашигтай зарцуулалтаар тэргүүлж байна.

 

Бид усны зарцуулалтыг цаашид ч бууруулах бөгөөд 2025 онд 1.7 литр болгохоор зорин ажиллаж байна. Үүнээс гадна 2010 оноос хойш үйлдвэрийн процессод ашигласан бүхий л усаа цэвэршүүлж буй юм. Хоногт 2000 тн хаягдал усыг цэвэршүүлэх хүчин чадалтай уг үйлдвэрийн усанд загас хүртэл амьдрах боломжтой ба цэвэршүүлсэн усаа Нийслэлийн хот тохижилтын газар, Эвт чулуу ХХК, Бат-Өндөр Хайрхан ХХК зэрэг байгууллагууд зам талбайн цэвэрлэгээ, ногоон байгууламжийн цэвэрлэгээнд үнэ төлбөргүй нийлүүлж байна.

 

 

Тогтвортой хөгжлийн  зорилтын хүрээнд 2030 он гэхэд “М-Си-Эс Кока-Кола” компани ус дахин ашиглалтын хэмжээг 100 хувьд хүргэхээр зорьж байна.

 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөн орон даяар өрнөж буй билээ. Энэ хүрээнд “Кока-Кола” компанийн албан ёсны франчайзинг эрхтэйгээр 21 дэх жилдээ үйл ажиллагаа явуулж буй “М-Си-Эс Кока-Кола” компанийн үйлдвэртэй Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх танилцлаа.

 

“М-Си-Эс Кока-Кола” компани нь 950 гаруй ажилтантай, Монгол улсын ТОП 100 ААН-ийн нэг бөгөөд дэлхийн түвшинд үйлдвэрлэл эрхэлж, чанар стандартын тогтолцоо хэрэгжүүлдэг. Өнөөдрийн байдлаар 21 брэндийн 160 төрлийн ундаа, ус, жүүс, цай үйлдвэрлэж, улс орон даяарх 16 мянга гаруй харилцагчдаар дамжуулан Монголын хэрэглэгчдэд Дэлхийн брэндийг хүргэж байна.

 

 

“Хил гаалийн хүндрэл бэрхшээлтэй холбогдуулан хүнсний хангамжид анхаарах шаардлагатай байгаа. Ирэх жилүүдэд үндсэн 19 нэр төрлийн бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээг хангаж, улмаар экспортлох зорилт тавьсан. Үүнд үндэсний үйлдвэрлэгч, баялаг бүтээгч “М-Си-Эс Кока-Кола” компани чухал хувь нэмэр оруулна. М-Си-Эс Групп нь улс орондоо оруулж буй хувь нэмрээр Монгол улсын “стратегийн чухал” ач холбогдолтой компани юм” хэмээн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх онцлов.

 

 

“М-Си-Эс Кока-Кола” компани нь VIO нэрийн дор үйлдвэрлэн борлуулах эрх авсан анхны бүтээгдэхүүн болох Millenia байгалийн эрдэст усаар импортын бүтээгдэхүүнийг орлож, цаашлаад экспортлох зорилтыг тавиад буй билээ.

 

 

“М-Си-Эс Кока-Кола” компани 2018 оноос хойш “Сахарын агууламж бууруулах” хөтөлбөрийг үе шаттай хэрэгжүүлж байна. Нийт 46 амтаас одоогоор 8 төрлийн амтын сахарын хэмжээг үе шаттайгаар бууруулсан бөгөөд цаашид жил тутам 1-2 төрлийн амтыг бууруулахаар төлөвлөж байна.

 

Хэрэглэгчид сонголтыг бий болгох үүднээс сахаргүй 8 төрлийн амт, сахарын агууламж 5 хувиас бага 9 төрлийн амтыг санал болгож байна.

 

Үүнтэй холбоотойгоор чихрийн агууламж орсон бүтээгдэхүүний зохист хэрэглээг нэвтрүүлэх, хэрэглэгчийн боловсролд анхаарах шаардлагатай байгаа талаар энэ оны 3-р сард өргөн барьсан “Чихрийн агууламж орсон хийжүүлсэн болон хийжүүлээгүй амтат ус, ундааг онцгой албан татвартай болгох тухай хуулийн төсөл”-д саналаа өгсөн тухай Гүйцэтгэх захирал Л.Мягмаржав онцоллоо.

 

“М-Си-Эс Кока-Кола” компани нь өнгөрсөн хугацаанд нийгмийн хариуцлага, тогтвортой хөгжлийн зорилтыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд сүүлийн арван жилд 1 л бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд ашиглах усны хэмжээг хоёр дахин бууруулж, үйлдвэрийн бүхий л явцад ашигласан усыг цэвэршүүлэх байгууламж ашиглалтад оруулжээ.

Мөн хийн түлшээр ажилладаг, байгальд ээлтэй, утаагүй уурын зуух ашиглалтад оруулаад байна. Түүнчлэн 2030 он гэхэд борлуулсан ундааны бүх саваа дахин боловсруулах зорилтын хүрээнд “Хуванцрын Хаягдалгүй Дэлхий” хөтөлбөр хэрэгжүүлж, олон нийтийг хогоо ангилан хаях дадал хэвшил суулгах кампанит ажил өрнүүлээд буй билээ.